Akut pankreatit, pankreasın iltihaplanmasıdır. Nedenleri arasında vakaların %35-40'ını oluşturan safra kesesi hastalığı veya alkolizm (%30), gidon yaralanması gibi travmalar, hipertrigliseridemi, bazı ilaçlar (tiyazidler, salisilatlar, östrojenler , asetaminofen , antibiyotikler), enfeksiyonlar (Coxsackie B, Epstein-Barr virüsü [EBV], kabakulak, adenovirüs, Salmonella , Mycoplasma , Streptococcus ) ve yakın zamanda yapılan ERCP yer alır.
Akut pankreatit, interstisyel ödemli (%85) veya nekrozla komplike (%15) olarak sınıflandırılabilir. Akut interstisyel ödemli pankreatitte genellikle BT taraması veya ultrasonda görülen akut peripankreatik sıvı birikimi vardır. Nekrotizan pankreatit, pankreas ve/veya peripankreatik dokuların nekrozu ve sıvı birikimleriyle karakterizedir.
Semptomlar şiddetli, sürekli epigastrik veya daha az sıklıkla RUQ ağrısının akut başlangıcını içerir. Ağrının sırta yayılması %50'sinde görülür. Mide bulantısı ve kusma yaygındır. Öksürük ve nefes darlığı zatürre, pulmoner efüzyon veya akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) gibi pulmoner komplikasyonları yansıtabilir. Karın muayenesi bağırsak seslerinin azaldığını veya kaybolduğunu ve hassasiyetin genellikle epigastriumda en fazla olduğunu gösterir. Bağırsak seslerinin azalması ile birlikte ileus da görülebilir. Hastada eş zamanlı safra kesesi hastalığında sarılık olabilir. Kanamalı pankreas nekrozu Cullen (periumbilikal ekimoz) ve Grey Turner (flank ekimoz) bulgularına neden olabilir.
Laboratuvar Bulguları
Akut pankreatitin laboratuvar bulguları arasında lipaz veya amilazda normalin üst sınırının üç katından fazla yükselmeler bulunur. Lipaz, pankreatiti tespit etmek için daha güvenilir bir testtir. Pankreatit için %85-100 duyarlılığı olan lipaz, ağrıdan 4-8 saat sonra yükselir, 24 saatte zirveye ulaşır ve 8-14 gün boyunca yüksek kalır. Amilaz, ağrının başlangıcından 6-12 saat sonra yükselir, ancak kısa bir yarı ömre sahiptir ve pankreatitin başlangıcından 24 saat sonra normale dönebilir. Amilaz, alkolik ve hipertrigliseridemi pankreatiti olan hastalarda güvenilir değildir.
Yükselmiş hematokrit, sıvıların üçüncü aralığından hemokonsantrasyon olduğunu gösterir. Yükselmiş karaciğer aminotransferazları akut kolesistiti temsil edebilir. Yükselmiş bilirubin ve alkalin fosfataz, eş zamanlı koledokolitiyazis veya kolanjit olduğunu gösterir. Semptomların başlangıcından 48 saat sonra 150 mg/L'den yüksek C-reaktif protein (CRP) şiddetli hastalığın bir öngörücüsüdür.
Görüntüleme
Akut pankreatitte eş zamanlı safra hastalığını değerlendirmek için karın ultrasonu endikedir. Karın ultrasonu CBD tıkanıklığını (koledokolitiazis), akut kolesistiti veya safra çamurunu gösterebilir. Ek olarak, pankreas büyümüş görünebilir ve peripankreatik sıvı birikimleri görülebilir. Ancak, ileustan kaynaklanan bağırsak gazı ultrason muayenesini engelleyebilir.
Tanı net değilse veya başka komplikasyonlardan şüpheleniliyorsa IV kontrastlı karın BT taraması gerekebilir. Aksi takdirde, pankreas nekrozu semptomların başlangıcından 72 saat sonrasına kadar gelişmeyebileceğinden BT taraması gecikebilir. IV kontrast kullanımı, interstisyel ödemli pankreatit tiplerini nekrotik pankreatitlerden ve nadir görülen pankreas psödoanevrizmasından ayırt etmeye yardımcı olacaktır. Ek olarak, BT taraması pankreas ve pankreas dışı sıvı koleksiyonlarını, kistleri, ileusu ve bazı safra taşlarını gösterebilir.
Tedavi ve Düzenleme
İlk tedavi semptomların şiddetine bağlıdır. Akut pankreatitli hastalarda şiddetli dehidratasyon, üçüncü aralık veya sepsis sendromları olabilir ve özellikle tedavinin ilk 24 saatinde agresif IV kristaloidlere ihtiyaç duyulabilir. Laktatlı Ringer, normal salinle karşılaştırıldığında sistemik inflamatuar yanıt sendromu (SIRS) insidansını azaltabilir. Elektrolit anormallikleri düzeltilmelidir. Antiemetik tedavi ve opioidlerle ağrı kontrolü sıklıkla gereklidir. Diyetle ilgili olarak, orta ila şiddetli pankreatit, devam eden kusma ve ileus hastaları NPO yapılmalıdır.
Akut peripankreatik sıvı koleksiyonları, nekrotizan olmayan, interstisyel ödemli akut pankreatit ortamında görüntüleme sırasında tesadüfen bulunur ve genellikle antibiyotik veya drenaja ihtiyaç duyulmadan 7-10 gün içinde kendiliğinden çözülür. Ancak, semptomatik nekrotizan pankreatitli hastalarda aksi kanıtlanana kadar enfekte sıvı olduğu varsayılmalı ve bağırsak antibiyotikleriyle tedavi edilmelidir. Bu hastalar, sıvının olası perkütan, endoskopik veya cerrahi drenajı için yatırılmalı veya transfer edilmelidir. Nekrotik pankreatit, yeni ve semptomatik psödokistler ve psödoanevrizmaların tedavisi için cerrahi veya gastroenteroloji ile konsültasyon önerilir.
Safra kesesi pankreatitinin, kolanjitle veya kolanjitsiz tedavisi, yukarıdakilere ek olarak hızlandırılmış ERCP için yatış veya transferi içerir.
Komplikasyonsuz hafif pankreatitli, ağız yoluyla sıvı tolere eden ve sürekli parenteral analjeziye ihtiyaç duymayan hastalar için taburculuk düşünülebilir. Antiemetikler ve analjezik reçeteleri sağlanmalıdır. Belirli dönüş önlemleriyle yakın ayaktan takip önerilir.
BEECONS HEKİM İLETİŞİM PLATFORMU
BeeCons Hekim İletişim Platformu, hekimlere özel ve anonim iletişim grupları ile meslek hayatınızda size yardımcı olur. Gruplarda isminiz görünmez ve sorduğunuz sorulara en geç 5 dakika içerisinde yanıt verilir.
BEECONS'UN EN ÖNEMLİ ÖZELLİĞİ ANONİM OLMASIDIR!
Gizli Mesajlaşma Uygulaması ile telefon numaranız ve isminiz görünmeden iletişim kurabilirsiniz. Günlük mesajlaşmalarınız Hekim İletişim Platformu mesajlarınız ile karışmaz.
YETKİN UZMAN KADROSU
Çok sayıda seçilmiş acil uzmanı ve diğer branş uzmanları sorularınıza anında cevap verir.
HER GRUP VIP
BeeCons'da farklı özellikte gruplar yok. Tüm Hekim İletişim Grupları 25 kişiyle sınırlıdır. Mesajlarınız karışmaz, telefonunuz bildirimle dolmaz!
FATURALI HİZMET
BeeCons, Bee Akademi bünyesinde kurulmuş bir limited şirketidir ve tüm ödemeleriniz için fatura kesilmektedir.
Comments