Merhabalar arkadaşlar, sizlerle acil servis başta olmak üzere her poliklinikte istemesekte karşılaşabileceğimiz bu özellikli hasta grubu için hazırlanmış güzel bir derlemeyi(1) paylaşmak istedik. Ortopedik açıdan yaralanma durumlarına yönelik güzel püf noktalar içeren bu derlemenin faydalı olması dileğiyle..
Çocuk istismarı; çocuğa ailesi, bakıcısı ya da diğer yetişkin bireyler ve/veya toplum tarafından yapılan, kaza sonucu olmayan, çocuğun bedensel ve ruhsal sağlığına zarar veren ya da gelişmesine engel olan fiziksel, duygusal ya da cinsel olarak yapılan her türlü eylemdir.
Fiziksel istismar oranı %17 olarak bildirilmiştir ve ihmalden sonra en sık bildirilen istismar şeklidir. En sık istismara uğrayan yaş grubunun %22,2 ile bir yaş altı çocuklar olduğu bildirilmiştir. İstismar oranı kız çocuklarda erkek çocuklara göre daha yüksek (kız; 1.000’de 8,2, erkek 1.000’de 7,1) iken istismara bağlı ölüm oranı erkek çocuklarda daha yüksektir (erkek 1.000’de 3,26, kız 1.000’de 2,25).
Çocuk istismarı toplumlar açısından ciddi bir sorundur çünkü çocukken maruz kalınan kötü muamelenin yetişkin dönemde birçok fiziksel ve ruhsal soruna neden olduğu bildirilmiştir.
Ayrıca istismar gören çocukların tekrar aynı ortama döndüklerinde %30’unun tekrar istismara uğradıkları bildirilmiştir. Bu nedenle muayene sırasında çocuk istismarının atlanmaması gelecekte çocuğun başına gelebilecek yaralanmaları da önleyecektir.
Çocuk hastalar değerlendirilirken çocuk istismarı ya da istismarı taklit edebilecek durumlar açısından dikkatli olunmalıdır. Çocuk istismarı tanısı koyabilmek için tüm ortopedik muayenelerde olduğu gibi iyi bir öykü alınmalı, tam bir fizik muayene dikkatlice yapılmalı, uygun radyolojik ve laboratuvar tetkikleriyle hasta değerlendirilmelidir.
ÖYKÜ ALINMASI
Eğer çocuk şikâyetlerini anlatabilecek bir yaşta ise aileyle birlikte çocuktan da öykü alınmalıdır. Ancak küçük çocuklarda bu durum söz konusu olamayacağı için aileden öykü alınacaktır. Öykü alınırken ailenin tavrına dikkat edilmelidir. İstismar uygulayan ailelerde aşırı saldırganlık ya da umursamama davranışları olabilir.
Farklı zamanlarda alınan öykülerde yaralanma şekli hakkında tutarsız bilgiler verebilirler. Örneğin acil serviste ilk başvuruda çocuğun kanepeden düştüğünü söylerken; servise yatırıldıklarında çocuğu yatağında ağlarken bulduklarını söyleyebilirler. Hastanın yaralanmasının ailenin belirttiği yaralanma şekliyle ya da anlatılan yaralanma mekanizmasının çocuğun yaşıyla uyumsuz olması durumunda da çocuk istismarı akla gelmelidir. Ayrıca çocukların tedaviye geç getirilmiş olmaları da ihmal ve istismarın bulgusu olabilir.
FİZİK MUAYENE
Çocuğun tüm vücudu muayene edilmelidir. Çocuğun kafası, yüzü ve ekstremiteleri hem inspeksiyon hem de palpasyonla muayene edilmelidir.
Yürüyemeyen çocuğun vücudunda herhangi bir yerde ekimoz olması, daha büyük çocuklarda yüzde, gövdede, sırt bölgesinde ya da kalçalarda ekimoz olması durumunda istismardan şüphelenilmelidir.
İstismar dışı yaralanmalar çocuklarda daha sıklıkla diz, baldır ve vücudun kemik çıkıntı olan bölgelerinde görülür. Ayrıca istismar yaralanmalarında genellikle çok sayıda ve farklı iyileşme evrelerinde ekimozlar görülür. Ayrıca ekimozların belirli şekillerinin olup olmadığına dikkat etmek gerekir, sıkmaya bağlı ya da bir cisim (örneğin kemer) ile vurmaya bağlı oluşan ekimozlarda basit çarpmalara bağlı oluşan ekimozlardan şekil açısından farklı görüntüler oluşturmaları beklenebilir. Ancak tüm ekimozlar istismar kaynaklı olmayabilir bu nedenle şüphelenilen çocukları koagülopati açısından taramak gerekebilir.
Ekimoz dışında vücutta ısırık izleri, yanık izleri ya da sigara yanıkları açısından dikkatli olmak gerekir. Ayrıca çocuklarda retinal kanama görülmesi durumunda sarsılmış bebek sendromu (shaken baby syndrome) açısından dikkatli olmak ve ileri incelemeler yapmak gerekir.
RADYOLOJİK DEĞERLENDİRME
Çocuk istismarı düşünülen hastalarda özellikle iki yaş altında mutlaka tüm vücut bölümlerinin (kemik inceleme) iki yönlü görüntüleri alınmalıdır.
Çocuklarda fiziksel istismarı düşündürecek radyolojik bulgular:
• Yürümeyen çocuklarda görülen uzun kemik kırıkları
• Belirgin travma öyküsü olmayan çocuklardaki çoklu kırıklar
• Kaburga kırıkları (özellikle kaburgaların arka bölgelerindeki kırıklar)
• Uzun kemiklerdeki metafizyel kopma (avülsiyon) kırıkları (klasik metafizyel lezyonlar)
• Parçalı ya da kompleks kafatası kırıkları
• Skapula, vertebra kırığı gibi çocuklarda nadir görülen kırıkların varlığı
Fiziksel istismar şüphesi var ancak ilk yapılan radyolojik tetkiklerde herhangi bir sorun tespit edilmediyse kemik inceleme iki hafta sonra tekrarlanabilir. Özellikle kaburga kırıkları ve klasik metafizyel lezyonlar takip grafilerinde en sık saptanan kırıklardır.
Ayrıca gerek görülen hastalarda ileri tetkikler istenebilir. Özellikle sarsılmış bebek sendromu düşünülen hastalarda kafa içi kanama ve kafatası kırıklarını saptamak için beyin bilgisayarlı tomografisi ve/veya manyetik rezonans görüntüleme yapılmalıdır.
Çoklu kırık olan çocuk hastalarda istismarın yanı sıra osteogenezis imperfekta ve metabolik kemik hastalıkları olabileceği akılda tutulmalı ve uygun tetkiklerle bu tanılar ekarte edilmelidir.
ÇIKARIMLAR
Sonuç olarak çocuk hastaları değerlendirirken çocuk istismarını akılda tutmak gerekmektedir. Özellikle çocuk hastalıkları, acil tıp ile ortopedi ve travmatoloji uzmanları bu konuda dikkatli olmalıdırlar. İstismar bulgusu ekimozdan çoklu kırıklara kadar birçok farklı şekilde karşımıza çıkabilir. Tanısını koymak bazen zor olsa da şüphe duyulan hastalarda öykü, fizik muayene ve gerekli tetkiklerle ayırıcı tanı yapılmalıdır. Gerek görülen durumda hastane polisi ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunu durumdan haberdar ederek çocuğun sosyal takibinin yapılması sağlanmalıdır.
Kaynak:
1-Aslantürk, O., Özdeş, H. U., & Ertem, K. Çocuklarda istismar yaralanmaları.
Yazar: M. Burak ÖLMEZ
BEECONS HEKİM İLETİŞİM PLATFORMU
BeeCons Hekim İletişim Platformu, hekimlere özel ve anonim iletişim grupları ile meslek hayatınızda size yardımcı olur. Gruplarda isminiz görünmez ve sorduğunuz sorulara en geç 5 dakika içerisinde yanıt verilir.
BEECONS'UN EN ÖNEMLİ ÖZELLİĞİ ANONİM OLMASIDIR!
Signal Gizli Mesajlaşma Uygulaması ile telefon numaranız ve isminiz görünmeden iletişim kurabilirsiniz. Günlük mesajlaşmalarınız Hekim İletişim Platformu mesajlarınız ile karışmaz.
YETKİN UZMAN KADROSU
Çok sayıda seçilmiş acil uzmanı ve diğer branş uzmanları sorularınıza anında cevap verir.
HER GRUP VIP
BeeCons'da farklı özellikte gruplar yok. Tüm Hekim İletişim Grupları 25 kişiyle sınırlıdır. Mesajlarınız karışmaz, telefonunuz bildirimle dolmaz!
FATURALI HİZMET
BeeCons, Bee Akademi bünyesinde kurulmuş bir limited şirketidir ve tüm ödemeleriniz için fatura kesilmektedir.
Comments